-
1 VITA
* * *(veit, vissa, vitaðr), v.1) to have sense, be conscious (hann var enn eigi ørendr, en vissi þó ekki);with gen., gráðugr halr, nema geðs viti, unless he has his senses about him;2) to know;engi vissi skapara sinn, no one knew his maker;þeir er vel mart vitu, those who know many things;vita sik saklausan, to know oneself to be innocent;veizt þú, hvat þér man verða at bana, dost thou know what will be the cause of thy death?;vita skyn á e-m, to know one;Flosi kvaðst eigi vita skyn á, hverir lögmenn væri beztir, F. said that he knew nothing about who were the best lawyers;vita ván or vánir e-s, to expect, look for (G. vissi slíks matar þar ekki ván);vita fram, to be prescient, know the future;veit þat trúa min, upon my faith!;3) to see, try to find out (bað þá vita, hvat af Gretti yrði);vittu, ef þú hjálpir, see if thou canst help;vit, at þá náir sverði því, try to get that sword;4) to look, be turned towards;vita upp, fram, aptr, to look (be turned) upwards, forwards, backwards;vita móti sólu, at sjánum, to face the sun, the sea;vita til norðrættar, to look north;ormahöfuð öll vitu inn í húsit, all the heads of the serpents look into the hall;with gen., þeir fundu vínvið allt þar sem holta vissi, they found the vine wherever there was woodland;sökin veit til lands-laga, en ekki til Bjarkeyjar-réttar, the case comes under the country-law, and not under the town-law;6) to bode, betoken, with gen. (ekki vita slík orð lítils);þat mun eigi øngra tíðinda vita, this betokens no small tidings;7) to mean, have such and such bearing;hvat veit óp þetta, what means this shouting?;eigi veit þannig við, that is not the case;seg mér hit sanna, hversu við veit, how things stand;ok rœddu um þat, at nú mundi vel vita, that things were likely to take a good turn;8) with preps.:vita af e-u, to know of (ekki vissi á. af kaupi þeira);vita e-t at sér, to know oneself to be guilty of;vita e-t eptir sér = vita e-t at sér (vita eptir sér slíkan glœp);vita e-t frá sér, to be conscious (sensible) of (ek var svá syfjaðr, at ek vissa fátt frá mér);vita e-t fyrir, to know beforehand (ørlög sín viti engi maðr fyrir);vita til e-s, vita til um e-t, to know of (ekki vissu landsmenn til um ferð Þórólfs);vita ekki til sín, vita ekki til manna, to have lost consciousness, one’s senses;recipr. to know of an another (þeir vissust jafnan til í hafinu);vita um e-t, to make inquiries about (fara at vita um e-t);to know about (eigi veit ek um gaman þetta);vita e-t við e-n, to get to know a thing, from one (mun ek vita við skipverja mina, hvat þeim sýnist ráð).* * *a verb whose present is in a preterite form, see Gramm. p. xxiii: pres. veit, veizt (veiztu), veit; plur. vitum, vituð, vitu, later and mod. vitið, vita; the latter form appears in vellums early in the 14th century, e. g. þér vitið, Fms. vi. 144, from the Hulda: pret. vissa, vissir, vissi (never visti, cp. Goth. wissa, mod. Dan. vidste): subj. pres. vita, pret. vissa; imperat. vit, vittú; part. vitaðr (vitinn, Hornklofi): with neg. suff. veit-at, knows not, Hm. 74; veit-k-a-ek, ‘wot I not I,’ Hkr. iii. 376; veizt-attu, Hbl. 4; vitum-a, we know not, Skv. 3. 18; vissi-t, knew not: [Ulf. witan = εἰδέναι, γιγνώσκειν; A. S. and Hel. witan; Engl. wit; Germ. wissen; Dan. vide; Swed. vita; Lat. videre; Gr. εἰδέναι.]A. To wit, have sense, be conscious; hneig hón aptr ok vissi ekki til manna, Bjarn. 68; varð hann svá feginn at varla vissi hann, Flóv.; faðirinn vissi ekki lengi, svá þótti honum mikit, Bs. i. 369; hann þóttisk nær ekki vita fyrir hræzlu, Fms. vii. 142; hann var enn eigi örendr en vissi þó ekki, Fb. ii. 453; ek var svá syfjaðr at ek vissa fátt frá mér, Gísl. 6l; hestr laust einn ungan mann í höfuðit, ok sprakk mjök, ok vissi ekki, Bs. i. 314, l. c.; tók hann einn þeirra ok varðisk með, þar til er sá vissi ekki til sín, Fms. vi. 110; hann tók augna-verk strangan, ok vissi hann löngum hvárki í þenna heim né annan, Bs. i. 317; hann vissi lengi ekki hingat, 336; ok vissi þá ekki til sín löngum, 335; hvárt skal hjóna færa annat fram þat sem heldr hefir fé til, nema annat þeirra viti eigi vel ( unless he be not in the enjoyment of his full senses) en þegar er því batnar, Grág. i. 300: with gen., gráðigr halr nema geðs viti, Hm. 19 (see B. 3).2. vita skyn á, to understand, know, Nj. 223, Grág. ii. 167, Fms. i. 186, xi. 323 (see skyn); vita ván e-s, to expect, Eg. 746, Fms. viii. 180, Nj. 75, Blas. 46.II. to wit, know; vituð ér enn eða hvat, Vsp.; þeir er vel mart vitu, Hm. 53: ek veit, 76; vita sik saklausan, to know oneself to be sackless. Eg. 49; síðan skaltú vita þitt eyrendi, Finnb. 258; ef þeir vitu þetta eigi, Nj. 231; skaltú ok þat vita, at …, 88; lát sem þú vitir eigi, Ísl. ii. 250; þeir munu vitað hafa með Þráni, Nj. 136; ek veit allt með henni, El.; hitt veit ek eigi hvaðan þjófs-augu eru komin í ættir várar, Nj. 2; veit ek þann mann er þora man, 89; veizt þú hvat þér man verða at bana?—Veit ek, segir Njáll, 85; veitat hinn er vætki veit, Hm. 74.2. with prepp.; vita fram (fram-viss); vissi hann vel fram sem Vanir aðrir, Þkv. 15: vita fyrir, to foreknow (for-vitri); vita örlög sín fyrir, Hm. passim; mundi hann þat vita fyrir er hann vissi dauða sinn, Nj. 98: vita til e-s, to know of. Fms. x. 337; ekki vissu landsmenn til um ferð Þórólfs. Eg. 78.3. with the particle ‘at;’ þóttisk Þorkell vita at Grímr var þar, Dropl. 34; hana vissi at skíða-hlaði var við dyrr þær, 29; eigi munda ek vita at blóðrefillinn kæmi við mik í gær líttað, Fms. xi. 144: veitka ek nema þú þykkisk nú minn lávarðr, Hkr. iii. 376.III. in exclamations; hvat veit ek hvárt menn munu aldri hætta lygi-sögum, Fb. i. 184; var þetta hans bani, sem vita mátti, i. e. of course, Stj. 541; hvat ek veit, hvárt ek mun, what know I! should I? …, as an interjection, Nj. 85; veiztu, ef þú vin átt, farðú at finna opt, Hm. 43; veit þat trúa mín, upon my faith! Edda; veit menn, mod. viti menn! see maðr B. 3; hvar viti menn ( whoever knew) slíku bellt við konungmann, Eg. 415; hvar viti áðr orta mærð með æðra hætti, Edda (Ht.)IV. to see, try; má ek vita at ek fá af henni nökkurn vísdóm, Stj. 491; ek mun ríða ok hitta Óspak, ok vita at hanni vili sættask, Band. 5; ok vita at vér næðim Sokka víkingi, Fms. ii. 5; sá skal vita, er á strenginum heldr, hvárt hann skelfr, Fb. ii. 129; vil ek fara ok vita, at ek mega bjarga honum, 623. 16; vittu ef þú hjálpir, see if than canst help, Og. 5; vit at þú náir sverði því, Dropl. 28; fara heim ok vita hvers víss yrði, Nj. 114; vér skulum hlaupa at fylkingu þeirra, ok vita at vér komimk svá í gegnum, Fær. 81; skal yðr þat heimilt, ok vita at þit þroskizk hér, 45; sendi Sirpa bónda sinn at vita sér um brún-gras, to fetch for her (cp. vitja), Finnb. 258; ókunnugr ertú mér, ok vil ek vita við skipverja hvat þeim sýnisk ráð, Fbr. 62 new Ed.; ok bað hana vita af hón kenndi höfuðit, Bjarn. 68.V. to look towards, of a place, = Lat. spectare ad, vergere in; in þat er vissi til norðr-ættar, Edda 22; sá armr er vissi at dikinu, Fms. vi. 406; ok lögðusk þaðan undir sem at veit bænum, viii. 377; bæði þat er aptr vissi ok fram, vii. 94; á þann bekk er vissi móti sólu, vi. 439; þann arminn er vissi at sjánum, viii. 115; rökðu þangat sporin sem klaufirnar höfðu vitað, Ó. H. 152; vissu þá grundvellir upp, en veggir í jörð niðr, Sks. 142 new Ed.; fætr vissu upp, Eg. 508; þar á eynni er vissi til Atleyjar, 222; þeir fundu vínvið allt þar sem holta vissi, they found the vine wherever there was woodland, Þorf. Karl. 420; en þróask, ef hann vissi til mikilleiks, if it shewed growth, Korm. 8; allt þat er honum þótti grjóts vita, þótti honum við gull glóa, Konr.2. metaph. to come under that and that head, to respect, mean, have such and such bearing; sökin veit til lands-laga en ekki til Bjarkeyjar-réttar, this case comes under the country-law, and not under the town-law, Fms. vii. 130; eigi veit þannig við, that is not the case, Nj. 180; ef öðru-vísi veit við, Al. 106; seg mér et sanna, hversu við veit, how things stand, Fms. iii. 70; konungr svarar, at mál þat vissi allt annan veg við, Ó. H. 199; hvat veit hrygð þessi? Stj. 600; hvat veit óp þetta, what means this shouting? Fms. viii. 141; hvat vissi laga-frétt sú er Emundr spurði í gær? Ó. H. 87; skipan er hér á vorðin, ok veit ek eigi hvat þat veit, I know not what it means, cannot understand it, Fs. 6; þat man eigi öngra tíðenda vita, i. e. that will mean something great, Nj. 83; gör sem ek býð þér, ok kann vera, at þór viti vel, do as I bid thee, and may be, it will be well with thee, 655 xiii. B. 4; ok rædda um þat at nú mundi vel vita, Ísl. ii. 354; hræzlu (gen.) þat vissi, it savoured of fear, Am. 97; ekki vita slík orð lítils, Sd. 151; hlæra þú af því at þér góðs viti, it is for no good that thou laughest, Bkv. 2. 31; er lítils góðs vissi, Barl. 20: þá gleði er viti til meins, Hom. (St.); þat er til hans veit, what respects him, Orkn. 314; þat er til heiðins siðar veit, N. G. L. i. 383.3. vita á, to forebode; brakar í klaufum, vind mun á vita, Mar. 1057 (cp. á-vitull); það veit á regn, storm, …, of weather marks.B. Recipr. to know of one another; þeir vissusk jafnan til í hafinu, Landn. 56; ok vitask þeir við mála-munda þann sín á miðli, to know mutually, Grág. i. 469; better, ok vitusk þeir þat við mála-munda þann, Kb. i. 131.2. pass.; skyldi aldrei annat vitask, to be known, Fas. i. 22.3. part.; vitandi né valdandi þessa verks, Fms. ix. 412; margs vitandi, Vsp. 20, Edda 11; vitandi vits, Hm. 17, Fms. v. 258 (cp. A l); vitandi mann-vits, Edda 9; viss vitandi, intentionally, knowingly, jb. 309 A; visir vitendr, Grág. (Kb.) i. 243, ii. 57; visar vitendr, Grág. i. 228.4. the past pret.; á morgun skal okkur saga vituð verða, to be known, proved, 655 xiii. B. 1; þat mátti eigi vitað verða, 625. 83; ef þetta er satt, þá er þat vitað (clear, manifest) at hón hefir eigi mær verit, Fms. x. 294; þat er vitað ( well known) at sjá. maðr er afbragð annarra manna, vi. 144; ok er þat vitað hver stóriðendi görðusk um hans mál, vii. 124; sá er þeim völlr of vitaðr, that field is marked out for them, Vþm. 18; valr vitinn Friggjar faðm-byggvi, allotted to Odin, Hornklofi. -
2 víta
* * *(veit, vissa, vitaðr), v.1) to have sense, be conscious (hann var enn eigi ørendr, en vissi þó ekki);with gen., gráðugr halr, nema geðs viti, unless he has his senses about him;2) to know;engi vissi skapara sinn, no one knew his maker;þeir er vel mart vitu, those who know many things;vita sik saklausan, to know oneself to be innocent;veizt þú, hvat þér man verða at bana, dost thou know what will be the cause of thy death?;vita skyn á e-m, to know one;Flosi kvaðst eigi vita skyn á, hverir lögmenn væri beztir, F. said that he knew nothing about who were the best lawyers;vita ván or vánir e-s, to expect, look for (G. vissi slíks matar þar ekki ván);vita fram, to be prescient, know the future;veit þat trúa min, upon my faith!;3) to see, try to find out (bað þá vita, hvat af Gretti yrði);vittu, ef þú hjálpir, see if thou canst help;vit, at þá náir sverði því, try to get that sword;4) to look, be turned towards;vita upp, fram, aptr, to look (be turned) upwards, forwards, backwards;vita móti sólu, at sjánum, to face the sun, the sea;vita til norðrættar, to look north;ormahöfuð öll vitu inn í húsit, all the heads of the serpents look into the hall;with gen., þeir fundu vínvið allt þar sem holta vissi, they found the vine wherever there was woodland;sökin veit til lands-laga, en ekki til Bjarkeyjar-réttar, the case comes under the country-law, and not under the town-law;6) to bode, betoken, with gen. (ekki vita slík orð lítils);þat mun eigi øngra tíðinda vita, this betokens no small tidings;7) to mean, have such and such bearing;hvat veit óp þetta, what means this shouting?;eigi veit þannig við, that is not the case;seg mér hit sanna, hversu við veit, how things stand;ok rœddu um þat, at nú mundi vel vita, that things were likely to take a good turn;8) with preps.:vita af e-u, to know of (ekki vissi á. af kaupi þeira);vita e-t at sér, to know oneself to be guilty of;vita e-t eptir sér = vita e-t at sér (vita eptir sér slíkan glœp);vita e-t frá sér, to be conscious (sensible) of (ek var svá syfjaðr, at ek vissa fátt frá mér);vita e-t fyrir, to know beforehand (ørlög sín viti engi maðr fyrir);vita til e-s, vita til um e-t, to know of (ekki vissu landsmenn til um ferð Þórólfs);vita ekki til sín, vita ekki til manna, to have lost consciousness, one’s senses;recipr. to know of an another (þeir vissust jafnan til í hafinu);vita um e-t, to make inquiries about (fara at vita um e-t);to know about (eigi veit ek um gaman þetta);vita e-t við e-n, to get to know a thing, from one (mun ek vita við skipverja mina, hvat þeim sýnist ráð).* * *t, [A. S. wîtan; Old Engl. wite], to fine, sconce, mulct; þar sem menn verða víttir á Gulaþingi, Gþl. 20; vera víttr ( to be sconced) fyrir borðs tilgöngu, Fms. iii. 155; varð Halldórr víttr …, settusk þeir í marhálm um daginn ok skyldu drekka vítin, H. was sconced …, they sat him on the straw and were drinking the sconces, Fms. vi. 242; en ef eigi koma, þá eru þeir víttir, N. G. L. i. 4: so in the saying, sá er víttr sem ekki fylgir landsiðnum; hvert víti þeir höfðu fengit er við fénu höfðu tekit, Fms. vi. 277.
См. также в других словарях:
One Tree Hill (TV series) — One Tree Hill Intertitle, seasons 1–4; 8 Genre Drama, Sports Format Teen drama … Wikipedia
List of minor One Piece characters — The following is a list of minor characters in the manga and anime series One Piece : AisaAisa (アイサ) is a small girl and, since she was born, she could sense via Mantra whenever anyone dies or is severely wounded. Because of this, she hates it… … Wikipedia
3D Movie Maker — (unofficially known as 3DMM for short) is a program created by Microsoft s Microsoft Kids subsidiary in 1995. Using this program, directors are able to place 3D characters in pre made or custom made environments, add actions, sound effects, music … Wikipedia
The Maker of Moons (short story) — The Maker of Moons is an 1896 short story by Robert W. Chambers and is the title story of The Maker of Moons .ummaryThe narrative opens when the narrator states his wish to reveal all he can of Yue Laou and the Xin.He is later seen at a gold shop … Wikipedia
List of stories within One Thousand and One Nights — This article provides a list of stories within Richard Francis Burton s translation of One Thousand and One Nights . Burton s first ten volumes were published between 1885 and 1886. The Supplemental Nights were published between 1886 and 1888 as… … Wikipedia
The One That Got Away (American Dad!) — Infobox American Dad! episode Title =The One That Got Away Series =American Dad! Caption = Season =4 Episode =2 Airdate =October 5, 2008 Production =3AJN16 Writer = Director = Guests = newspaper headline = roger s disguise = Jamaican Rastafarian… … Wikipedia
List of Spider-Man (1994 TV series) characters — This is a list of characters from Spider Man (1994 TV series). Contents 1 Heroes and allies 1.1 Spider Man/Peter Parker 1.2 Blade 1.3 The Black Cat/Felicia Hardy … Wikipedia
literature — /lit euhr euh cheuhr, choor , li treuh /, n. 1. writings in which expression and form, in connection with ideas of permanent and universal interest, are characteristic or essential features, as poetry, novels, history, biography, and essays. 2.… … Universalium
List of The Sopranos characters — The following is a listing of fictional characters from the HBO series The Sopranos. To view characters organized by their associations, see the subpages section. Contents 1 Main characters 2 Supporting characters 3 Recurring guest stars … Wikipedia
Henri Murger — (March 27 1822 Paris, January 28, 1861) was a French novelist and poet, born at Paris.He is chiefly distinguished as the author of Scènes de la Vie de Bohème, from his own experiences as a desperately poor writer living in a Parisian attic,… … Wikipedia
Equestrian Sports — ▪ 2009 Introduction Thoroughbred Racing. United States. A seemingly invincible three year old colt named Big Brown took American Thoroughbred racing by storm during the 2008 spring classic season. In the 134th Kentucky Derby on May 3, Big… … Universalium
